آموزش تعمیر بخش گیرنده دیجیتال تعمیر تلویزیون‌ها و تشریح مدار آن

گیرنده دیجیتال یکی از بخش‌های کلیدی در تلویزیون‌های مدرن است که وظیفه دریافت و پردازش سیگنال‌های دیجیتال (DVB-T یا DVB-T2) را برای نمایش تصاویر و صدا بر عهده دارد. این بخش شامل قطعات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است که به صورت یکپارچه با برد اصلی تلویزیون کار می‌کنند. در این مقاله، مراحل شناسایی، تشریح مدار و تعمیر گیرنده دیجیتال تلویزیون توضیح داده می‌شود.

---

1. ساختار و اجزای بخش گیرنده دیجیتال

بخش گیرنده دیجیتال معمولاً شامل موارد زیر است:

الف) تیونر (Tuner):

• سیگنال‌های RF را از آنتن دریافت کرده و به سیگنال‌های IF تبدیل می‌کند.
• تنظیم کانال‌ها و تقویت سیگنال در این بخش انجام می‌شود.

ب) دمدولاتور (Demodulator):

• سیگنال‌های IF را به داده‌های دیجیتال تبدیل می‌کند.
• پروتکل‌های DVB-T یا DVB-T2 در این بخش پردازش می‌شوند.

ج) پردازنده دیجیتال:

• داده‌های دیجیتال را رمزگشایی کرده و برای نمایش آماده می‌کند.
• این بخش معمولاً بخشی از پردازنده اصلی (Main Processor) تلویزیون است.

د) حافظه (RAM و ROM):

• برای ذخیره موقت داده‌ها و اجرای نرم‌افزار گیرنده استفاده می‌شود.

ه) ورودی/خروجی‌ها:

• اتصال به سایر بخش‌های تلویزیون از جمله نمایشگر و سیستم صوتی.

---

2. عملکرد گیرنده دیجیتال

1. دریافت سیگنال:
   • سیگنال RF از طریق آنتن دریافت و وارد تیونر می‌شود.
2. تقویت و تنظیم فرکانس:
   • تیونر سیگنال را تقویت و به فرکانس میانی (IF) تبدیل می‌کند.
3. دمدولاسیون:
   • دمدولاتور سیگنال IF را به داده‌های دیجیتال (صوت و تصویر) تبدیل می‌کند.
4. رمزگشایی و پردازش:
   • داده‌ها توسط پردازنده دیجیتال رمزگشایی و برای نمایش آماده می‌شوند.
5. ارسال به نمایشگر و سیستم صوتی:
   • داده‌های پردازش شده به صفحه‌نمایش و اسپیکرها منتقل می‌شوند.

---

3. علائم خرابی گیرنده دیجیتال

1. عدم شناسایی کانال‌ها حتی پس از جستجوی خودکار.
2. نمایش پیام “No Signal” روی صفحه‌نمایش.
3. قطع و وصل شدن تصویر یا صدا هنگام پخش کانال‌ها.
4. کیفیت پایین تصویر یا صدای نویزدار.
5. گیر کردن تلویزیون در فرآیند جستجوی کانال‌ها.

---

4. مراحل عیب‌یابی بخش گیرنده دیجیتال

الف) بررسی نرم‌افزاری:

1. تنظیمات تلویزیون:
   • اطمینان حاصل کنید که کشور و منطقه در تنظیمات تلویزیون به درستی انتخاب شده‌اند.
   • فرآیند جستجوی کانال‌ها را مجدداً انجام دهید.
2. به‌روزرسانی نرم‌افزار:
   • سیستم‌عامل تلویزیون را به آخرین نسخه موجود به‌روزرسانی کنید.
3. ریست کارخانه:
   • تلویزیون را به تنظیمات کارخانه بازگردانید و دوباره بررسی کنید.

---

ب) بررسی سخت‌افزاری:

1. آنتن و کابل‌ها:
   • از سلامت آنتن و اتصالات اطمینان حاصل کنید.
   • سیگنال آنتن را با یک دستگاه دیگر تست کنید.
2. تیونر:
   • تیونر ممکن است دچار خرابی شده باشد. آن را با یک مولتی‌متر تست کنید یا به دنبال نشانه‌های ظاهری مانند سوختگی بگردید.
3. دمدولاتور:
   • اگر سیگنال ورودی وجود دارد اما کانال‌ها شناسایی نمی‌شوند، ممکن است دمدولاتور مشکل داشته باشد.
4. اتصالات برد:
   • مسیرهای الکتریکی بین تیونر، دمدولاتور و پردازنده را بررسی کنید.
5. منبع تغذیه:
   • ولتاژهای ورودی بخش گیرنده دیجیتال را با مولتی‌متر اندازه‌گیری کنید.

---

5. تشریح مدار گیرنده دیجیتال

الف) مدار تیونر:

• شامل تقویت‌کننده RF، فیلتر باند، و میکسر فرکانسی است.
• ولتاژهای تغذیه معمولاً 3.3 ولت یا 5 ولت هستند.

ب) مدار دمدولاتور:

• دمدولاتور به یک کریستال کوارتز برای زمان‌بندی دقیق وابسته است.
• ولتاژهای تغذیه مشابه تیونر است.

ج) پردازنده دیجیتال:

• پردازش داده‌ها در این بخش انجام می‌شود. اتصالات به حافظه و نمایشگر در این بخش متمرکز هستند.

---

6. نحوه تعمیر گیرنده دیجیتال

ابزارهای موردنیاز:

• مولتی‌متر.
• هیتر و هویه.
• سیم‌چین.
• دستگاه تست سیگنال RF.

---

مراحل تعمیر:

1. خاموش کردن تلویزیون:
   • تلویزیون را از برق بکشید.
2. باز کردن قاب پشتی:
   • قاب تلویزیون را باز کنید و برد مین را پیدا کنید.
3. تست ولتاژها:
   • ولتاژهای تغذیه تیونر و دمدولاتور را اندازه‌گیری کنید.
4. تست تیونر:
   • سیگنال ورودی تیونر را با دستگاه تست سیگنال بررسی کنید.
   • در صورت خرابی، تیونر را تعویض کنید.
5. تست دمدولاتور:
   • خروجی دمدولاتور را بررسی کنید. اگر داده‌های دیجیتال تولید نمی‌شود، آن را تعویض کنید.
6. تست مسیرهای ارتباطی:
   • از سلامت مسیرهای PCB بین قطعات مطمئن شوید.
7. تعویض قطعات معیوب:
   • قطعات معیوب را با دقت جدا کرده و قطعات سالم جایگزین کنید.

---

7. نکات مهم در تعمیر گیرنده دیجیتال

1. از قطعات جایگزین اصلی و با کیفیت استفاده کنید.
2. هنگام کار با قطعات حساس مانند تیونر و دمدولاتور، از تخلیه الکتریسیته ساکن بدن خود اطمینان حاصل کنید.
3. اگر به دانش کافی در تعمیرات ندارید، از تکنسین حرفه‌ای کمک بگیرید.

---

جمع‌بندی

بخش گیرنده دیجیتال تلویزیون وظیفه پردازش سیگنال‌های دیجیتال را بر عهده دارد و خرابی آن می‌تواند منجر به از دست دادن کانال‌های تلویزیونی شود. با آشنایی با اجزا، عملکرد، و مدارهای این بخش، می‌توانید مشکلات رایج را شناسایی و به‌صورت اصولی تعمیر کنید. رعایت اصول ایمنی و استفاده از ابزارهای مناسب در فرآیند تعمیر الزامی است.